نقد و بررسی دیدگاه های قرآنی مولوی در مثنوی معنوی

پایان نامه
چکیده

این نوشتار در پی آن است که دیدگاه¬های قرآنی مولوی در مثنوی معنوی را بازیابی و مورد نقد و بررسی قراردهد. برای این منظور تمام شش دفتر مثنوی معنوی از ابتدا تا انتها مطالعه و مطالب مرتبط با مفاهیم قرآنی و آیات مربوط به آن استخراج گردیده است. فهرست کردن تمام آیاتی که به نوعی در کلام مولوی استفاده شده، مجموعه را بسیار مفصل می¬کند، اما در اینجا نمونه¬هایی از پنج نوع ارتباط مثنویمعنوی با قرآن کریم در قالب پنج فصل مورد بررسی قرار گرفته است. فصل اول به نوع نگاه مولوی به این کتاب آسمانی می¬پردازد که به این مناسبت برخی از مباحث مرتبط با علوم قرآنی نیز در این فصل مطرح شده است. در فصل دوم نمونه¬هایی از اقتباس¬های مثنوی از کلام وحی و بهره¬گیری او از تمثیلات قرآنی آمده است. در فصل سوم به گزیده¬¬هایی از قرابت معنایی ابیات مثنوی با آیات قرآنی اشاره شده است که در آن مولوی بدون استفاده لفظی از آیات، مفاهیمی را مشابه مفاهیم قرآنی به کار برده است. در فصل چهارم به مواردی اشاره شده که مولوی به ترجمه آیات یا توضیح مفردات قرآنی می-پردازد. و در نهایت، فصل پنجم به بیان نمونه¬هایی از تفسیر آیات قرآن توسط مولوی اختصاص یافته که مبنای تنظیم مباحث در این فصل به صورت تفسیر موضوعی می¬باشد. نحوه¬ی پرداختن مولوی به قصص قرآنی نیز در این فصل مورد بررسی قرار گرفته است.

منابع مشابه

خیر و شر از دیدگاه مولوی در مثنوی معنوی

مسئله شرور یکی از بارزترین موضوعاتی است که بسیاری از منکران خداوند آن را چالشی جدی در برابر خداباوران می دانند و مدعی هستند در برابر این پرسش که با وجود خدای مهربان و قادر مطلق، چرا چنین شروری وجود دارد یا باید داشته باشد؟ نمی توان پاسخ شایسته ای نهاد و این دلیل محکمی بر ضعف مدعای خداباوران مبنی بر رحمت و قدرت مطلق خدا می باشد و نتیجه آن نفی وجود خداوند است. این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به پا...

متن کامل

بازتاب تأویلهای قرآنی مثنوی مولوی در مثنوی های سلطان‌ولد

مثنوی معنوی از آثار بزرگ عرفانی است که مولوی در این مجموعه با گفتمان قرآنی خود آموزه­ها و تعالیم بسیاری را در اختیار سالکان قرار می­دهد. وی در عرصۀ تأویل آیات قرآن نیز نظرات خاصی دارد و با ذوق عرفانی خود سعی کرده جوانب مختلف معنایی آیات قرآن را تشریح کند. اولین کسی که به تقلید از مولانا به سرودن مثنوی پرداخت و از آموزه­های مثنوی معنوی بهره برد، فرزندش سلطان­ولد است؛ وی اگر چه در عرصۀ عرفان به ت...

متن کامل

شناسائی مؤلفه های هوش معنوی بر اساس مثنوی معنوی مولوی

برای داشتن مدیریتی اثربخش باید توجه ویژه ای به شناخت معنای زندگی داشت . شناسائی معنای زندگی و حل مسائل ارزشی به وسیله هوش منطقی و عاطفی حاصل نمی شود ، بلکه باید از هوشی ورای هوشهای متعارف استفاده نمود ، که این موضوع در قالب مفهوم هوش معنوی بیان می شود . با توجه به همپوشانی مباحث معنویت و عرفان با یکدیگر ، هدف از انجام این تحقیق شناسائی مؤلفه های هوش معنوی بر اساس نظریات عارفِ عالیقدر مولانا می ب...

متن کامل

خیر و شر از دیدگاه مولوی در مثنوی معنوی

مسئله شرور یکی از بارزترین موضوعاتی است که بسیاری از منکران خداوند آن را چالشی جدی در برابر خداباوران می دانند و مدعی هستند در برابر این پرسش که با وجود خدای مهربان و قادر مطلق، چرا چنین شروری وجود دارد یا باید داشته باشد؟ نمی توان پاسخ شایسته ای نهاد و این دلیل محکمی بر ضعف مدعای خداباوران مبنی بر رحمت و قدرت مطلق خدا می باشد و نتیجه آن نفی وجود خداوند است. این مقاله پس از اشاره ای کوتاه به پا...

متن کامل

«بررسی تمثیلات مشترک میان مثنوی های عطّار و مثنوی معنوی مولوی»

«تمثیل» یکی از شیوه های بیانی است که از دیرباز برای تبیین و تفهیم آموزه­های دینی، اخلاقی، عرفانی و ... در جامعۀ انسانی به کار رفته است. بزرگان ادب عرفانی ما نیز، از جمله سنایی، عطّار، مولوی و ... از این شگرد برجسته در تفهیم اصول عرفانی و اندیشه­های متعالی خود بهره برده­اند و نکات ظریف و عالی غیر محسوس را به زبانی ساده و محسوس برای مخاطبان و خوانندگان آثار خود باز گفته­اند. مقالۀ حاضر ضمن تعریف و...

متن کامل

زندگی عقلانی و معنوی براساس آموزه های مولوی در مثنوی معنوی

   زیستنی عقلانی و معنوی آرزویی است که بسیاری از انسان ها در جستجوی آن هستند. برای رسیدن به این خواسته ، حفظ زندگی به شیوۀ معمول، مطلوب نیست ، بلکه تلاش برای ارتقاء کیفیّت زندگی ضروری است . زندگی بر پایه عقلانیّت و معنویّت می تواند انسان را به احساس رضایت از زندگی و آرامشِ خاطر، نزدیک کند. در این راستا ، توجّه به آثار گرانسنگِ ادبِ فارسی که از منابعِ غَنی و سرشار برای آشنایی با عرفان و معنویّت است ،بسیار...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023